0
0
0
0
Kích thước của lỗ thủng tầng ozone ở Nam Cực đã mở rộng đến mức tối đa trong tuần qua, lớn hơn toàn bộ khu vực Nam Cực. Theo New Scientist, lỗ thủng ozone ở Nam Cực đạt kích thước cực đại từ giữa tháng 9 đến giữa tháng 10 hàng năm. Đáng báo động là nó đã mở rộng kích thước trong tuần qua, và hiện lớn hơn Nam Cực và lớn hơn 75% so với các lỗ thủng tầng ôzôn trước đó vào thời điểm này kể từ năm 1979. Các nhà khoa học vẫn chưa phát hiện ra điều đó. Nguyên nhân là do lỗ thủng tầng ozone ở Nam Cực rộng hơn bình thường.
Lỗ thủng tầng ozone ở Nam Cực mở rộng hơn mức bình thường
Năm 2020, lỗ thủng tầng ozone ở Nam Cực rộng khoảng 24 triệu km2 vào đầu tháng 10. Tương đối lớn hơn những năm trước. Năm nay, các nhà khoa học dự đoán nó sẽ đạt kích thước tương tự nhưng cuối cùng lại mở rộng hơn đáng kể. Cơ quan giám sát khí quyển Copernicus đang theo dõi chặt chẽ sự thay đổi này thông qua mô hình máy tính và quan sát vệ tinh.
Tầng ozone giúp bảo vệ chúng ta khỏi các tia UV có hại của Mặt trời. Việc sử dụng các hợp chất tổng hợp như chlorofluorocarbon trong thế kỷ qua đã góp phần phá huỷ tầng ozone vì các hợp chất đó có thể bay lên tầng bình lưu; phá vỡ và giải phóng các nguyên tử clo tiêu diệt các phân tử ozone. Sau khi nhiều hợp chất tổng hợp bị cấm sử dụng; tầng ozone đã có dấu hiệu phục hồi nhưng với tốc độ khá chậm. Ngoài ra, phải mất ít nhất vài năm thì con người mới nhận ra sự khác biệt trong quá trình phục hồi của tầng ozone.
Năm 2020, CAMS cũng phát hiện một lỗ thủng tầng ozon lớn bất thường ở Bắc Cực. Đây là lỗ thủng tầng ozone lớn nhất từng được ghi nhận ở khu vực Bắc Bán cầu. Tuy nhiên, hiện tượng trên không liên quan tới hoạt động của con người; mà hình thành từ một vòng xoáy Bắc Cực mạnh. Các nhà khoa học sau đó thông báo lỗ thủng tầng ozone khổng lồ mới hình thành từ mùa xuân năm 2020 ở Bắc Cực đã biến mất.
Vì sao lỗ hổng tầng ozone thường tập trung ở Nam Cực?
Một số hợp chất chứa halogen, đặc biệt loại khí CFC, từ mặt đất sẽ di chuyển lên tầng bình lưu nhờ gió và đối lưu không khí. Hoạt động này xảy ra ở cả 2 bán cầu dù nguồn gốc khí thải phần lớn ở bán cầu bắc. Các loại khí làm tổn hại tầng ozone có số lượng khá lớn; và có thể di chuyển một chặng đường dài lên tầng bình lưu. Nguyên nhân vì chúng khó bị “trừ khử” tự nhiên ở tầng thấp khí quyển.
Các hợp chất nguy hại đi vào tầng bình lưu chủ yếu từ khu vực nhiệt đới. Sau đó chuyển về 2 cực do tác động của không khí của tầng bình lưu. Điều kiện cần cho sự phá hủy tầng ozone là nhiệt độ thấp ở tầng bình lưu. Trải dài một vùng rộng lớn và tồn tại một thời gian dài. Nhiệt độ thấp cho phép mây tầng bình lưu vùng cực hình thành còn gọi là mây xà cừ (viết tắt: PSC). Đây là môi trường cho những phản ứng phá hủy tầng ozone xảy ra.
Nhiệt độ tầng bình lưu thấp nhất trên Trái đất ở 2 cực vào mùa đông. Tuy nhiên mùa đông ở Nam Cực nhìn chung lạnh hơn và ổn định hơn so với mùa đông ở Bắc Cực. Nhiệt độ ở Nam Cực giúp PSC hình thành lâu hơn trong suốt mùa đông khoảng 5 tháng. So với khoảng thời gian chỉ từ 10 đến 60 ngày ở Bắc Cực.
Ingopape.com cám ơn các bạn đã đọc.
