0
0
0
0
Được biết, bệnh thiếu máu xảy ra khi một số lượng hồng cầu lưu thông trong cơ thể của chúng ta đột ngột giảm đi. Đây là tình rối loạn máu phổ biến nhất mà chúng ta dễ dàng bắt gặp nhất. Ngoài ra, bệnh thiếu máu thường xảy ra do những vấn đề về sức khỏe khác đã tác động vào quá trình cơ thể sản xuất các tế bào hồng cầu khỏe mạnh (rbcs) hoặc cũng có thể là tăng tỷ lệ phá hủy hoặc mất các tế bào này. Để hiểu rõ về căn bệnh này hơn, mời bạn đọc theo dõi tiếp phần nội dung dưới đây nhé.
Những triệu chứng của bệnh thiếu máu
Triệu chứng phổ biến nhất của thiếu máu là mệt mỏi. Các triệu chứng phổ biến khác bao gồm:
- Da nhợt nhạt
- Nhịp tim nhanh hoặc không đều
- Hụt hơi
- Đau ngực
- Đau đầu
Những người bị thiếu máu nhẹ có thể gặp ít hoặc không có triệu chứng. Một số dạng thiếu máu gây ra các triệu chứng cụ thể, bao gồm:
- Thiếu máu bất sản: Có thể gây sốt, nhiễm trùng thường xuyên và phát ban da.
- Thiếu máu do thiếu axit folic: Có thể gây khó chịu, tiêu chảy và ăn không ngon miêng.
- Thiếu máu tán huyết: Có thể gây vàng da, nước tiểu sẫm màu, sốt và đau bụng.
- Thiếu máu hồng cầu hình liềm: Có thể gây sưng đau ở bàn chân, bàn tay, cũng như mệt mỏi và vàng da.
Nguyên nhân gây ra bệnh thiếu máu
Cơ thể cần hồng cầu để hoạt động, chúng vận chuyển huyết sắc tố – một loại protein phức tạp gắn các phân tử sắt. Những phân tử này có nhiệm vụ mang oxy từ phổi đến phần còn lại của cơ thể. Nhiều tình trạng sức khỏe khác nhau có thể dẫn đến mức hồng cầu thấp với nhiều nguyên nhân khác nhau như:
Mất máu
Thiếu máu thiếu sắt là loại thiếu máu phổ biến nhất và mất máu nhiều, thường xuyên là nguyên nhân chính. Khi cơ thể mất máu sẽ lấy nước từ các mô nằm bên ngoài mạch máu để bù dịch cho các mạch máu làm loãng máu từ đó làm giảm số lượng hồng cầu. Mất máu có thể là cấp tính hoặc mãn tính. Một số nguyên nhân gây mất máu cấp tính như phẫu thuật, sinh con và chấn thương…Mất máu mãn tính thường là nguyên nhân gây thiếu máu có thể là hậu quả của loét dạ dày, ung thư hoặc khối u…
Do giảm số lượng hồng cầu hoặc hồng cầu suy yếu
Các loại thiếu máu khác xảy ra do giảm số lượng hồng cầu hoặc hồng cầu suy yếu bao gồm:
Bệnh thiếu máu hồng cầu hình liềm
Tình trạng này làm cho các hồng cầu có hình dạng giống như lưỡi liềm khiến hồng cầu có thời gian sống ngắn hơn các hồng cầu khỏe mạnh hoặc bị tắc trong các mạch máu nhỏ. Sự tắc nghẽn này có thể làm giảm nồng độ oxy đến các cơ quan và gây đau dọc theo thành mạch máu.
Thiếu máu thiếu sắt
Điều này liên quan đến việc cơ thể sản xuất quá ít hồng cầu do thiếu chất sắt trong cơ thể. Thiếu máu thiếu sắt có thể xảy ra do:
- Chế độ ăn ít chất sắt
- Hành kinh
- Hiến máu thường xuyên
- Rèn luyện sức bền
- Một số bệnh về đường tiêu hóa, chẳng hạn như bệnh Crohn
- Thuốc kích thích niêm mạc ruột
- Thiếu máu: Nguyên nhân, dấu hiệu và cách phòng ngừa
- Thiếu máu do thiếu vitamin
Vitamin B-12 và folate đều cần thiết cho việc sản xuất hồng cầu. Nếu không dung nạp đủ vitamin có thể dẫn đến số lượng hồng cầu. Một số ví dụ về thiếu máu do thiếu vitamin bao gồm thiếu máu hồng cầu khổng lồ (megaloblastic) và thiếu máu ác tính.
Phá hủy hồng cầu
Những tế bào này thường có vòng đời 120 ngày trong máu. Nhưng cơ thể có thể phá hủy hoặc loại bỏ chúng trước khi chúng hoàn thành vòng đời tự nhiên. Một loại thiếu máu do sự phá hủy của hồng cầu là thiếu máu tán huyết tự miễn xảy ra khi hệ thống miễn dịch nhầm lẫn hồng cầu với một chất lạ và tấn công chúng. Nhiều yếu tố có thể gây ra sự phá hủy quá mức của hồng cầu bao gồm:
- Nhiễm trùng
- Một số loại thuốc, bao gồm một số loại kháng sinh
- Tăng huyết áp nặng
- Ghép mạch máu và van tim giả
- Độc tố do bệnh thận hoặc gan tiến triển
- Phản ứng của hệ thống miễn dịch
- Nọc độc của rắn hoặc nhện
Những nguyên nhân gây ra bệnh thiếu máu khác
- Vấn đề về đường tiêu hóa, chẳng hạn như loét, trĩ, ung thư hoặc viêm dạ dày
- Việc sử dụng thuốc chống viêm không steroid, như aspirin và ibuprofen
- Chảy máu kinh nguyệt nặng
- Số lượng hồng cầu giảm
Tủy xương là tổ chức mềm, xốp ở trung tâm của xương đóng vai trò thiết yếu trong việc tạo ra hồng cầu. Tủy tạo ra các tế bào gốc, phát triển thành hồng cầu, bạch cầu và tiểu cầu. Một số bệnh có thể ảnh hưởng đến tủy xương, bao gồm cả bệnh bạch cầu – là một loại ung thư gây ra việc sản xuất các tế bào bạch cầu quá mức và bất thường, làm gián đoạn việc sản xuất hồng cầu.
Các vấn đề với tủy xương có thể gây thiếu máu. Ví dụ thiếu máu bất sản, xảy ra khi có ít hoặc không có tế bào gốc trong tủy. Trong một số trường hợp, thiếu máu xảy ra khi hồng cầu không phát triển và trưởng thành như bình thường ví dụ như với bệnh Thalassemia – một dạng thiếu máu di truyền.
Điều trị bệnh như thế nào?
Khi được chẩn đoán thiếu sắt, người bệnh sẽ được điều trị sớm và trên thực tế, việc điều trị khá đơn giản và hiệu quả. Người bệnh có thể uống thêm thuốc bổ sung sắt hàng ngày hoặc tăng lượng tiêu thụ các thực phẩm giàu chất sắt như gan, đậu, các loại hạt, trái cây sấy khô, ngũ cốc, cá, gia cầm và các loại rau lá xanh. Bổ sung quá nhiều sắt vào cơ thể cũng không tốt vì nó dẫn đến thừa sắt. Vậy nên, đừng bao giờ bắt đầu dùng thuốc bổ sung sắt mà không tham khảo ý kiến bác sĩ. Mặc dù việc bổ sung sắt có thể tăng cường hàm lượng sắt trong cơ thể một cách nhanh chóng nhưng bạn cũng cần phải tiến hành cẩn thận.
Biện pháp phòng ngừa
Nhiều loại thiếu máu không thể phòng ngừa được. Nhưng bạn có thể tránh thiếu máu do thiếu sắt và thiếu máu do thiếu vitamin bằng cách ăn một chế độ ăn uống bao gồm nhiều loại vitamin và khoáng chất, bao gồm:
- Chất sắt: Thực phẩm giàu chất sắt bao gồm thịt bò và các loại thịt khác, đậu lăng, ngũ cốc tăng cường chất sắt, rau lá xanh đậm và trái cây sấy khô.
- Folate: Được tìm thấy trong trái cây và nước ép trái cây, rau lá xanh đậm, đậu xanh, đậu thận, đậu phộng, và các sản phẩm ngũ cốc như bánh mì, ngũ cốc, mì ống và gạo.
- Vitamin B12: Thực phẩm giàu vitamin B-12 bao gồm thịt, các sản phẩm từ sữa và các sản phẩm ngũ cốc, đậu nành tăng cường.
- Vitamin C: Thực phẩm giàu vitamin C bao gồm trái cây và nước ép cam quýt, ớt, bông cải xanh, cà chua, dưa và dâu tây. Những thứ này cũng giúp tăng hấp thu sắt.
Để phòng ngừa, phát hiện sớm bệnh thiếu máu, bạn đừng quên tiến hành thăm khám sức khỏe định kỳ. Thông qua các bước kiểm tra, bác sĩ sẽ tư vấn cho bạn cách chăm sóc và bảo vệ sức khỏe sao cho phù hợp nhất.
